Tinh dầu thiên nhiên và nguyên chất là gì? Phương pháp nào tạo ra nó?
Từ ngàn xưa, tinh dầu thiên nhiên và nguyên chất đã là một phần không thể thiếu của các bậc vua chúa và quý tộc của các nền văn minh Ai Cập, Hy Lạp, Ba Tư, La Mã,… do những lợi ích vô cùng lớn đến sức khỏe tinh thần lẫn thể chất. Ngày nay, tinh dầu đã trở thành một thứ gì đó không thể thiếu trong mỗi ngôi nhà, văn phòng vì ích lợi không thể chối cãi và giá cả trở nên hợp lý khi ngành công nghiệp tinh dầu được thương mại hóa.
I) Tinh dầu thiên nhiên và nguyên chất là gì?
Tinh dầu thiên nhiên và nguyên chất là những loại tinh dầu chiết xuất từ các thực vật ngoài tư nhiên (Tinh dầu Oải Hương Lavender chiết xuất trưc tiếp từ búp hóa lavender, Tinh dầu Cỏ Hương Lau Vetiver thì được chiết xuất từ lá hoặc rễ của loại cỏ thơm này, hay tinh dầu hoa hồng, chúng được chiết trực tiếp từ những cánh hóa). Đặc biệt các loại tinh dầu này không được pha trộn thêm những dung môi hoặc các chất hóa học khác thì đó mới gọi là nguyên chất. Các tinh dầu được chiết xuất theo 5 phương pháp dưới đây thường đạt chuẩn nguyên chất nhất.
II) 5 Phương Pháp Chiết Xuất Ra Tinh Dầu?
Cách 1: Phương Pháp Chưng Cất
Hầu hết các loại tinh dầu nguyên chất được chiết xuất từ thực vật thiên nhiên thông qua chưng cất hơi nước. Cây mới hái được treo lơ lửng trên nước sôi, và hơi nước kéo dầu ra khỏi cây. Hơi nước bốc lên, bị bắt trong chụp có ống thông và được đẩy dọc theo đường ống. Sau đó hơi nước được làm lạnh nhanh chóng, khiến nó ngưng tụ lại thành nước. Vì tinh dầu nguyên chất thì không tan trong nước, do đó hai loại riêng biệt thành 2 phần, tinh dầu thường nhẹ hơn nước nên sẽ là lớp phía trên, ta chỉ việc lấy lớp tinh dầu đi.
Sản phẩm phụ của quá trình chưng cất này là phần nước còn lại. Một số loại thực vật thiên nhiên có chứa các hợp chất thơm hòa tan được trong nước, chúng vẫn còn trong phần nước sót lại sau khi chưng cất. Những chỗ nước như vậy có mùi rất thơm và được đánh giá rất cao bởi các nhà trị liệu bằng hương thơm, họ gọi chúng là hydrosol. Trong liệu pháp mùi hương, hydrosol được sử dụng chủ yếu trong mỹ phẩm để giữ ẩm cho da. Còn tinh dầu nguyên chất thì dùng là thuốc, nước hoa và trị liệu bằng mùi hương qua bộ khuếch tán vì các Hydrosol không bán ngoài thị trường.
Phương pháp này được ứng dụng rộng rãi cho các loại thực vật thảo mộc thiên nhiên cần lấy tinh dầu từ hoa, lá, vỏ hoặc rễ.
Cách 2: Phương Pháp Nghiền, Ép
Đây là phương pháp trực tiếp nhất để sản xuất tinh dầu là ép chúng từ hóa, hạt, nhựa hoặc vỏ của cây – một quá trình tương tự như vậy được sử dụng để sản xuất dầu ô liu. Kỹ thuật này được sử dụng chủ yếu với vỏ cam, quýt, chanh hoặc vỏ bưởi, vì dầu trong vỏ của chúng dễ dàng bị ép ra. Các này là cách rẻ tiền nhất nên thường những loại tinh dầu thiên nhiên nguyên chất như cam, quý, bưởi, chanh thường có giá tương đối tốt.
Cách 3: Rút Cạn và Phân Tách
Phương pháp rất cũ này hiếm khi được sử dụng ngày nay ngoại trừ ở Pháp. Đó là một quá trình lâu dài và phức tạp đã trở nên rất tốn kém. Hoa được đặt trên những tấm mỡ ấm hấp thụ dầu từ hoa. Ban đầu mỡ động vật hoặc mỡ lợn đã được sử dụng cho phương pháp này, nhưng bây giờ chất béo thực vật phổ biến hơn. Một khi tinh dầu hòa tan vào chất béo, những bông hoa “cạn kiệt” sẽ được loại bỏ và thay thế bằng những quả tươi. Quá trình được lặp đi lặp lại nhiều lần cho đến khi chất hấp thụ hoàn toàn tinh dầu từ hoa. Sau đó, chất béo được tách ra bằng dung môi đặc biệt, chỉ để lại tinh dầu.
Như đã nói, tinh dầu này rất tốn kém và không an toàn do dùng thêm dung môi để tách tinh dầu ra khỏi mỡ heo hoặc dầu thực vật khác.
Cách 4: Sử Dụng Dung Môi
Các nhà trị liệu bằng hương thơm có xu hướng tránh xa các loại dầu thu được qua dung môi hóa học, lo lắng rằng một lượng nhỏ dung môi có thể vẫn còn tồn tại trong tinh dầu mặc dù chúng được cho là đã được loại bỏ hoàn toàn. Đầu tiên, thực vật cần lấy tinh dầu sẽ được hòa tan trong một dung môi đặc biệt như benzen, hexan hoặc gốc clo của metylen. Dung môi có nhiệt độ sôi thấp, sau đó bị bay hơi, đôi khi với sự trợ giúp của máy sử dụng chân không hoặc lực ly tâm để giúp kéo nó ra khỏi tinh dầu.
Các loại dầu kết quả được gọi là “tuyệt đối.” Một phương pháp tương tự sử dụng sáp parafin làm dung môi, nhưng không làm bay hơi chúng. Thay vào đó, các parafin còn lại làm cho sản phẩm cuối cùng là dạng rắn, và do đó nó được gọi là “bê tông”.
Mặc dù dung môi bay hơi được thu hồi và làm lạnh trở lại thành chất lỏng để có thể tái sử dụng, quá trình này vẫn còn tốn kém. Kết quả là, nó được dành riêng cho các loại dầu đắt tiền không thể chưng cất, như hoa nhài và vani, hoặc cho tinh dầu hoa hồng, Với phương pháp này thì chúng ít tốn kém hơn khi thu được qua quá trình này thay vì chưng cất.
Cách 5: Phương Pháp Cacbon Dioxide.
Phương pháp mới để có được tinh dầu hiện đang được giới thiệu. Một trong những quy trình thú vị nhất, mặc dù cực kỳ tốn kém, chiết xuất dầu bằng carbon dioxide. Kết quả thú vị là một mùi hương tinh dầu rất gần với mùi của chính loại thực vật chiết xuất ra nó.
Cách làm làm ra tinh dầu công phu như vậy đấy, cho nên giá thành các loại tinh dầu thiên nhiên nguyên chất thường rất cao (Các loại tinh dầu chiết xuất từ hoa, lá, rễ hoặc vỏ) và siêu cao như Hoa Hồng, Vani, Hoa Nhài…., Ví Dụ để sản xuất ra 1 lít tinh dầu thiên nhiên và nguyên chất thì phải cần ít nhất là 200kg búp hoa oải hương nguyên liệu. Biết là như thế, nhưng trên thị trường thì tràn lan các loại tinh dầu giá rẻ bèo chưa tới 120.000 vnđ cho 1 chai tinh dầu lavender 10ml. Các loại tinh dầu giá rẻ đó thường là loại tinh dầu loại 2 (Ví dụ là chưng cất bằng hơi nước nhưng đây là chưng cất lần thứ 2,3,…n lần cho đến khi không còn tinh chất nào nữa, chất lượng hương thơm và khả năng trị liệu của tinh dầu sẽ mất dần), pha thêm dung môi vào (Dung môi ở đây thường là cồn, họ chiết nhỏ tinh dầu loại 1 ra và đổ thêm dung môi để được chai tinh dầu 10ml hoặc những dung tích khác), và cuối cùng là dùng hẳn hương liệu hóa học, loại này lập tức phải tránh xa vì vô cùng nguy hại cho sức khỏe khi hít hoặc bôi lên da và tóc.
Hầu như mọi loại tinh dầu thiên nhiên đạt chuẩn nguyên chất thường được chiết xuất từ Cách 1,2 và 4. Nhưng ngày nay, do đi theo lợi nhuận, hoặc sản phẩm giá rẻ bèo để bán mà rất nhiều nhà cung cấp hoặc người buôn bán bất chất chất lượng mà pha tạp dung môi hay sử dụng hóa chất. Để tránh “tiền mất tật mang” thì hãy tham khảo bài viết “Cách Phân Biệt Tinh Dầu Thật và Giả” để có thêm những kiến thức và kinh nghiện.
Tóm lại, Tinh dầu thiên nhiên và nguyên chất đang dần trở thành thứ không thể thiếu trong cuộc sống, nó kết nối tinh thần và thể chất của con người kéo theo đó những phương pháp sử dụng Tinh Dầu Thiên Nhiên Ứng Dụng vào liệu pháp trị liệu bằng hương thơm ngày càng nở rộ và phát triển. Liệu pháp này là một trong những ứng dụng lâu đời nhất theo suốt chiều dài lịch sử của tinh dầu. Và lưu ý, tinh dầu thiên nhiên và nguyên chất có giá không hề rẻ, hãy cẩn trọng với sự lựa chọn của bạn. Mong bài viết mang đến cho bạn thêm những kiến thức mới và những kinh nghiệm bạn có thể ứng dụng vào. Cảm ơn bạn đã ghé xem bài viết của mình.
